GEZİ STAJI 2014

ALANYA

   Bu çalışmanın amacının, bir kenti mimari açıdan ele alarak, kentin konumunu, tarihini, doğa ile olan uyumunu incelemek, kentte bulunan yapıların mimari bir bakış açısı ile analizini yapmak ve ele alınan bölgeyi ayrıntılı bir biçimde incelemek olması gerektiğini düşündüm. Bunun üzerine doğup, büyüdüğüm kente mimari bir yönden bakmak, her gün gördüğüm, uzaktan manzarasını izlediğim fakat böyle bir bakış açısıyla hiç bakmadığım yerlerinin tekrar üzerine gitmek istedim. O yerleri bu şekilde anlamdırmaya çalışma fikri, ileride mesleğim olacak mimarlık eğitiminin bana her geçen gün etrafıma başka bir gözle bakmamı kazandırdığı bir farkındalık oldu. Ve böylece çalışma yapacağım alana karar vermemi sağladı.

  Bu gezi stajı boyunca inceleyeceğim kent Alanya. Öncelikle kendime bir program oluşturmalıydım. Program, içinde kaynak araştırmalarına, gezip görülecek yerlerin düzenlenmesine ve kimlerle görüşüp bilgi alınabileceğini içermeliydi. Bu program özetle şöyledir:

1.gün: Bu günümü Alanya Bel. Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü ofisinde kaynak araştırması yaparak geçirmek.

2. gün: Alanya Kent Müzesi, İlhami Yekin ile kent kültürüne ait dokular ve geleneksel Alanya evleri hakkında bilgi alımı.

Tarihi yarımadanın bölümlere ayrılıp, gün gün programlanıp gezilmesi,

1: Tarihi Yarımada’nın, kıyı şeridinde yer alan Kızılkule, Tersane, Girene Çeşmesi, Tanımsız yapılar.

2: Tophane Kulesi, Aşağı Kale Hamamı, Tophane Mah. Ve mahallede bulunan, geleneksel Alanya evleri

3: Andızlı Camii, Esat Burcu, Kiliseler, Sarnıçlar

4: Kemal Atlı Kültür Evi,  Mecveddin sarnıcı, Akşabe Sultan Türbesi

5.gün: İç Kale, Darphane- Manastır Kompleksi, Selçuklu Hamamı, Adam Atacağı

6: Ehmedek, Bedesten, Süleymaniye Camii, Arap Evliyası

7: Alanya Müzesi, Hebaryum Kültür Evi

8: Alanya Kent Müzesi

  Çalışmama bir araştırma yaparak başlamam gerektiğine karar veriyorum.Öncelikle Alanya'nın genel olarak tarihine ve şehirleşme sürecine göz atmalıyım. Gezip göreceğim yerlerin tarihini, ayrıca mimari detaylarını ve yapım aşamalarını öğrenmek üzere Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü'nde bir günümü geçiriyorum. Burada bulduğum kaynaklardan özetler ve gezimde bana yardım olabileceğini düşündüğüm küçük notlar alıyorum. Aynı zamanda burada çoğu mimari yapının plan ve görünüş çizimlerine ulaşıyorum. Tarihi Yarımada'nın yedi farklı bölümde incelenmesi gerektiğini ve bu bölümlerde hangi noktalara dikkat etmem gerektiğini öğreniyorum.

  Alanya denize bir dil şeklinde uzanan kara parçasının yamaçlarına kurulan bir şehir.İç içe geçen uzun surlarla çevrilmiş.Surların denize bakan tarafları doğal olarak oldukça güçlü, iç tarafları ise büyük bir ustalıkla güçlendirilmiş duruyor.

  Evlerin böyle sert bir yamaca ustalıkla yapılmış olması beni oldukça şaşırtıyor.Bu evler arka arkaya bütün yamaç boyunda sıralanmakta ve karşıdan bakıldığında ise sanki üstü üste sıralanmış evler görünümünde kalıyorlar.Kıyı şeridine baktığımızda ise tersanenin oldukça kullanışlı bir şekilde inşa edildiğini gözlemliyorum.Ve tabi ki surların bitiminde bütün ihtişamıyla Kızılkule beliriyor.Gezime tam da buradan başlayacağım. 

    Kızılkule:

                                                                                         Tersane'den Kızılkule'nin görünümü

Tersaneyi ve Kale’yi koruyan en önemli anıtlardan biri olan Kızıl Kule, Alanya yarımadasının doğu ucuna, deniz kenarına yapılmıştır. Türk deniz hâkimiyetinin bir sembolü sayılmaktadır. Bu kule burçlar, bedenler, iç içe giren kaleler ve bütün duvarlar deniz egemenliğini almak ve yaşatmak için kurulmuştur. Alanya Kalesi’nin inşaatına bu kule ile başlanmıştır.

Mimari açıdan Kızılkule'ye genel bir bakış

Kule, eğimli arazide bir ana kara üzerine inşa edilmiş.Dıştan bakıldığında sekiz köşeli,yaklaşık 30 m yüksekliğindedir. Yapı dıştan oldukça sade bir görünüme sahiptir ancak,bu sekizgen yapı surların en çok göze çarpan yapısıdır.Yapıda kullanılan taşların ve tuğlanın renginden dolayı Kızılkule ismini almıştır. Kule'nin dış duvar kalınlıkları zemin kattan yukarıya çıkıldıkça azalmaktadır.Duvarlarının yapımında moloz taş ve kireç harcı kulanılmıştır.

Sekizgen planlı yapı karmaşık bir plan şemasına sahip.Kule 3 kattan oluşmaktadır.Sadedir ancak fonksiyona yönelik işlevler dış cephede zarif bir şekilde yansıtılmış,her katın kendine has bir özelliği vardır.bazıları ok atmak için, bazıları savaş zamanında kızgın yağların döküldüğü açıklıkları içermektedir.

Tershane: 

Birinci Alaettin Keykubat tarafından yaptırılmış.Kemerli beş göden oluşmaktadır.Alanya Tersanesi Selçukluların ilk tersanesi olma özeliğini taşır.Denizden teknelerle veya Kızılkule'nin yanındaki surlardan yürüyerek giriş yapılabilir.

Tersane Planı

                                                  T          ersane'nin üstten görünümü

                                                      Tersane'den kıyı şeridine geniş bir bakış

Tophane Kulesi: 

Tersane'nin bitişiğinde denizden 10 metre yüksekliğinde bir kayaya tersaneyi korumak amacıyla yapılmıştır.1227 yılında kesme taştan inşa edilmiştir. Üç katlı ve dikdörtgen planlıdır.

Tophane Kulesi'nin planı

 Tophane Mahallesi - Geleneksel Alanya Evleri

   Kıyı şeridinden yukarıya surlarla birlikte uzun bir yürüyüşe başladım. Bu esnaya surların değişkenliği, yapısındaki yığma taşların boyutlarındaki değişim ilgimi çekmişti. Mahalleye ulaştığımda ise dar sokaklar ve restore edilmiş evler etrafımı sarmıştı. Düşündüğüm ilk şey bu yapıların tarihle olan uyumu oldu.
  Alanya evlerinde genel olarak üç katlı sistem ve karnıyarık plan kullanılmış. Yapıların birinci ve zemin katı moloz taş ve ahşap hatıllı, ikinci kat ise ahşap olarak uygulanmıştır. Zemin katlar ise ahır veya depo olarak kullanılırmış.  

Moloz taşlar ve ahşap hatıllardan bir görünüm

Evlerden kapı ve pencere detayları

Esat Burcu, Kiliseler:

 

          İç Kale:

  Alanya Kalesi, denizden ve karadan zor ulaşılabilirliği ve doğal korunaklı oluşu nedeniyle tarih boyunca kesintisiz yerleşim görmüştür. Kale 6,5 km’yi bulan surlarının uzunluğu, 140’ı bulan burçları, içindeki 400’e yakın sarnıcı, görkemli kapıları ile bir açık hava müzesi niteliğindedir.Kale’nin ilk iskan tarihi Helenistik Döneme kadar inse de, gerçek anlamda Selçuklu İmparatorluğu Döneminde tüm görkemi le anıtsal bir kale haline gelmiştir.
   Yarımadanın batı köşesinin en yüksek yerinde kurulmuş olan bu bölümünün denizden yüksekliği 250 m’yi bulmaktadır. İdari ve askeri örgütlenmenin merkezi olması nedeniyle dört yönden dayanıklı surlarla çevrilmiştir. Son yıllarda kalenin bu bölümünde arkeolojik kazılar yapılmaktadır ve son bulgular buranın sultan sarayı olabileceğini göstermektedir. 

Adam Atacağı: Kalenin kuzeydoğusunda 250 metrelik uçurumun üstünde 15 metre derinlikte bir zindanın bulunduğu yerdir. Bölgede anlatılan bir rivayete göre “Bizans devrinde iki suçlunun buradaki zindandan bir süre sonra çıkarılarak son bir şans tanındığı, eline verilen üç taştan birinin denize atıldığı yerdir. Atılan taşın hava akımı ve yerçekimi nedeniyle denize düşürülmesinin çok zor olduğu bir yerde günümüzde bu rivayetten kaynaklanan dilek tutarak taş atma geleneği sürdürülmekte.   

                                                                   Kale içindeki tarihi Kilise

                                                              Adam atacağından surların görünümü

                                                   Alanya'nın  Batı cephesine Kaleden bir bakış

Darphane-Manastır Kompleksi:

Yarımadanın ucunda , uzunluğu 400 metreyi bulan sarp kayalıklardan oluşan Civarda Burnu  üzerindeki yapılardır.11. yüzyıldan kalma taş yapılardan biri küçük bir kilisedir, diğerlerinin ise manastır olarak kullanılma olasılığı yüksektir.Küçük kilisenin kubbesi ayakta durmaktadır. Cilvarda Burnu'ndaki yapılar topluluğuna İç kale'den kayalarla oyulmuş basamaklarla bir yol bulunmasına karşın, yol günümüzde kullanılmamaktadır.Denizden çıkış ise zor ve tehlikelidir.

Selçuklu Hamamı:

Alaeddin Keykubat tarafından yaptırıldığı sanılan, iç kalenin doğusundaki burçların yanında , kırmızı tuğla ve harçla yapılan tek kubbeli ve sekiz yüzlü hamamdır. Şimdi çökmüş olan 5 metre çapındaki kubbesi ile tonozla örtülü küçük bir odası olduğu anlaşılmaktadır. İç kale tarafında yer almaktadır. 

 Cilvarda Burnu ve yapılar

Ehmedek:Tepenin kuzey kesimindeki sur olarak tanımlanabilir.Eski selçuklu öncesi kale duvarlarının bitimini gösteren Helenistik bina kalıntılarının üzerine inşa edilmiştir.Kuzey-batı köşesinde 1.50 metrelik küçük mustakik kubbeli bir bölüm vardır.Ehmedek ile İç Kale arasında Süleymaniye Camii bulunur.

Yığma taşların boyutlarının belirli bir yükselikten sonra olan değişimi

                                                              Ehmedek yolu üzerinde gün batımı

 Bedesten:

Kale içinde, Süleymaniye Camii yakınındadır. 14. yy'da Karamanoğulları döneminde çarşı veya han olarak yapıldığı Kasanılmaktadır. Kesme taştan dikdörtgen planlı bir yapıdır 26 odası vardır ve 13 metre genişliğinde 35 metre uzunluğunda bir avluya sahiptir. Bu tarihi bina günümüzde otel, restaurant olarak kullanılmaktadır.

Süleymaniye Cami:

       

Cami, Selçuklu Sultanı Alaettin Keykubat tarafından kentin yeniden düzenlenmesi sırasında 1231 yılında yaptırılmıştır.Kalenin zirve kısmında , İç kalenin hemen dışında konumlandırılmıştır.Tek minareli , Alaeddin, Kale ya da Süleymaniye adıyla anılır.Yapı moloz taştandır ve kale planlıdır.Sekizgen kasnak üzerine kiremitli bir kubbesi vardır. Kubbenin askılık görevi üstlenen kısmına akustiği sağlamak amacıyla 15 küçük küp yerleştirilmiştir. Kapı ve pencere kapakları Osmanlı döneminin ahşap oyma işçiliğinin güzel bir örneği niteliğinde.

Kemal Atlı Kültür Evi:

Bu ev geleneksel bir Alanya evinin ve içindeki yaşantıyı anlatmak ve bu değerleri yaşatmak amacı ile restore edilmiştir.
Yapısında yine moloz taşlar ve ahşap hatıllar kullanılmıştır.
İç mekandaki duvar kalınlıkları mevsimsel özellikler düşünülerek yer yer değişmektedir.

Giriş zemin kattan yapılmaktadır.Bu bölgenin daha önce ağır ya da depo olarak kullanıldığı bilinmektedir. Üst kata çıkıldığında ise bir sofa karşımıza çıkar ve mekan bölmelere ayrılır İç mekandaki duvarların kalınlığı dikkat çekicidir.







KAYNAKÇA:

Lloyd F.H.S., Anılarla Alanya, Derleyen: Faruk Nafiz Koçak, Özhür Ofset, Konya, 2012.
Türk A., Saruhan Ö., “Turizm Alanlarında Kentsel Tasarım Çalışmaları ve Uygulamaları: 

Alanya Örneği”, Alanya 12.Tarih ve Kültür Sempozyumu, 2012.

Yetkin H., Dünden Bugüne Alanya’da Yaşam, Alanya Belediyesi, 2002.

Konyalı İ.H., “Alanya Tarihi Turistik Kılavuz”, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası, 2011.

TEKNOLOJİ STAJI 2014

Çalışmanın Kapsamı ve Özeti

Teknoloji stajı için Bilgi-Eğitim’in Mimarlık Fakültesi 1. Sınıf öğrencileri için açmış olduğu AutoCAD ve SketchUP programına katıldım. Bu program 8-12 Eylül tarihlerinde hafta içi saat 10.00- 14.30 saatleri arasında olmak üzere toplamda 22,5 saat olarak Santral Kampüs’te gerçekleştirilmiştir.

Bu programda eğitmenlerimiz Yrd. Doç. Dr. Mimar Ahmet Turan Köksal ve Öğr. Gör. Y. Mimar Handan Şen Köksal eşliğinde AutoCAD ve SketchUP programlarının temel komutlarını ve dilini öğrendik.

  Eğitimimiz eğitmenlerimizin kararı ile üç gün AutoCAD ve geriye kalan iki gün ise SketchUP üzerinde durulacak şekilde programlandı.          Bu çalışma genel olarak programlarının kullanım alanlarını ve amaçlarını öğrenmek, ara yüzlerini ve çalışma sistemlerini anlamak, layer sisteminin önemini ve en önemlisi ölçeklendirmeyi anlamaya yönelik çalışmalar ile geçti.

   Çalışmayı kısaca özetlemek gerekirse, öncelikle temel arayüz bilgilerini öğrendikten sonra bir şablon dosya oluşturmak ve bununla birlikte layer sistemini kavramak ile eğitime başladık. Daha sonra layer tablosunda aktif edilmiş (current) layer’a ait özellikleri gösteren properties araç çubuğu üzerine işlem uygulamaya ve değişimleri görmeye başladık. Sırada komut verme ve çizim yöntemlerini (rectangle, erase, circle, arc, polygon, ellipse, spline,sketch, cons. Line… vs.) öğrenmek vardı. Bunun üzerine yapacağımız çizimde işimizi kolaylaştıracak fonksiyon tuşlarını inceledik.(orhto , dynamic input, osnap snap tracking, polar tracking, snap, grid, isoplane..vs.) Daha sonra nesne yakalama ve kenetleme komutlarına geçtik.(snap, move, copy, offset, mirror,rotate, array, trim, extend, scale, stretch, polyline, explode, fillet…vs.) Bir diğer işimizi oldukça kolaylaştıracak bir komut olan block komuta sıra gelmişti.Bu komut yoğun çizimlerde, birçok yerde aynı objeden bulunduğunda, çalışmayı kolaylaştıran faydalı bir komuttur.Daha sonra sunumla ilgili komutlara geçtik (hatch, text, dimension, draw order, annotation scale , plot.. vs.)

Geriye kalan iki gün boyunca ise SketchUp ‘ın arayüz bilgilerini ve temel komutlarına ağırlık verdik. Öncelikle kısayolların, iki boyutlu obje çizimi ve yüzeylerle çalışmaya başladık. Daha sonra ise ölçülendirme , çatı ve taşıma , component yaratma, malzeme tanımlama, animasyon ve sahne gibi sunum özelliklerini inceledik. Pratik bölümünde ise öğrendiğimiz komutları rahatça uygulayabildiğimiz üç boyutlu nesne çizimleri, minare ve kubbe sistemi çizimleri yaptık.Daha sonra bu çizimleri Google Earth bağlantısını kullanarak belirli bir bölgede konumlandırabilmeyi öğrendik. 

1.gün | 08.09.2014

Program özeti: AutoCAD arayüzü, çizim uzayı kullanımı, zoom, pan, dosya işlemleri, çiziler, birim, kenetleme, geometrik objeler, move, copy, rotate, paralel alma, trim, extend, 
Pratik bölümünde ise basit bir plan çizimi.

AutoCAD arayüzü : new(yeni dosya) , open(mevcut dosyaları açmak), save , save as, (kayıt), undo, redo, workspaces, drawing units(birim belirleme), limits (çalışma alanı sınırı), layers,

Komut vermek: Komut satırı, çekme menü, araç çubukları, menu kestirmeleri.

Çizim Yöntemleri: Line, rectangle, erase, circle, arc, polygon, ellipse, spline, sketch, construsction line, donut, zoom, pan, select, window, crossing,

Rotate: Seçilen bir nesneyi temel bir nokta etrafında döndürür.

Trim: Kısaca birbirini kesen, kesişen çizgilerden, istenilmeyenin budanması.

Extend: Trim komutunun tersine kesişmemiş çizgileri uzatarak birleştirilmesi

Scale: Objenin boyutnu belirli bir ölçek katsayısı değeri kadar x ve y yönünde büyütür ya da küçültür.

Polyline: line ‘a benzeyen ama birbirine eklenmiş çizgi ve yay parçalarından oluşmuş çizgi ailesi.

Polyline edit: çizili polyline’a ait düzenleme komutudur.(close, open, join, width, fit, spline, decurve, litypegen)

Explode: Polyline ve block gibi birleşik nesnelerin ayrılıp parçalara bölünmesi

Fillet: Objelerin köşelerini yuvarlatma işlemini uygular.

2.gün | 09.09.2014

Program Özeti: Köşeleme, sündürme, aynalama, tarama, katman ve kavramları, yazılar,

Pratik bölümünde ise daha kapsamlı bir plan çizimi

Stretch:

Mirror: İki nokta ile tanımlanan mevcut ya da sanal bir ekseni ayna gibi varsayarak seçilen nesnelerin simetrik kopyasını alır.

Hatch: Çizimlerde özellikle kesit görüntü çizimlerinde kesilen parçaların taranması işlemi.

Layer: AutoCAD'in çizim ortamında farklı özellikli nesneleri birarada saklamak için katmanlar oluştururuz. Ve her bir katmana da ayrı bir renk ve duruma göre çizgi tipi ve çizgi kalınlığı tanımlarız.

Text: Yazı yazımı. yazmaya başlamadan önce çizim dosyamızın içinde text sytle'ımızı belirtmemiz gerekir.( text style manager) . Yazı metnini değiştirmek ise text edit komutu ile mümkündür.

3. gün | 10.09.2014

Program Özeti: ölçülendirme, ölçü stilleri, blok, ölçek kavramı ve çıktı almak, 

Pratik bölümünde ise kapsamlı bir çizim 

Block: Yoğun çizimlerde, birçok yerde aynı objeden bulunduğunda, çalışmayı kolaylaştıran bir komuttur. Böylece bir kere çizilen obje birden çok yere kolayca yerleştirilebilir. Block edilen objeler çizimimizde tek obje özelliği göstererek seçim kolaylığı sağlarlar.

İnsert: Blokları çizime indirmek

Write block: Blokları bir ad vererek diske kaydetmektir.

Text: yazı yazmak..Text style belirtmek gerekir. Bunun için text style managerden ayarlamalar yapılmalıdır.

Dimension: ölçülendirme. Dimension style belirtmek gerekir.(modify dimension style)

Annotation Scale: Belirli bir ölçeğe göre hazırlanmış bir çizimde yer alan yazı, ölçü, taramaların yeni belirlenecek ölçekte de görünüp, okunabilmesini sağlar.

Plot: Çizimi Yazdırma. Aşamalar: plotter,paper size, plot area, display, extents, limits, window, plot offset, plot scale, plot style table, drawing orientation)

4.gün | 11.09.2014

Program Özeti: SketchUp arayüzü ve tanıtımı, kısayollar ve genel olarak ekran kullanımı, birim, zoom, pan, tilt, iki boyutlu objeler, yüzeyler, Push and Pull, seçim setleri, yüzey silme, kutu yaratma, üzerinde boşluklar yaratma, ölçülendirme, yazı, Tape measure, grup, kopyalama, array, döndür, ölçekleme, hide, unhide, follow me, kesit, component.

View > toolbar >large tool set seçimi mimari çizimler için önerilir.
Çizgi sağ, sol ve yukarı tuşlarıyla x, y ve z eksenlerine bağlanır.Space tuşuyla komuttan çıkar.

Window > Model Info ile  birim ayarlanır.

Çizgiler birleşince otomatik olarak  yüzey oluştururlar.

Push/Pull: extrude görevi görür.
Tape Measure: sonsuz referans çizgileri çizer ve çizimi kolaylaştırır. 
A1: komutuyla yüzeye tıklanınca yüzeyin alanını ölçer.
Nesneyi seç > Move > Ctrl > basılı tutup alınabilir ve istenilen sayıda Ctrl tuşu basılı
tutularak nesne çoğaltılır.
Nesneyi seç > sağ tuş > Make Group 
Gruplu olan nesneye çift tıklanınca üstünde değişiklik yapılabilir.
Daha sonra onu seç > sağ tuş > Entity Info ile hacim bilgisine ulaşılabilir.

       Follow me: pipe komutu olarak kullanılır.

Takip edilecek olan yüzey seçilir > Follow Me > 3 boyut oluşturulur.

5.gün | 12.09.2014

Program Özeti: Bakış açıları, gösterim şekilleri, stiller, gölgeler, 3DWarehouse, layerlama, malzeme tanımlama, import, export, animasyon ve sahne, çıktı alma, Ruby, Terrain, Google Earth bağlantısı.

    

Üst kısımda bulunan şeritten başka bakış açıları yakalayabiliriz.

File > Import ile SketchUp dosyasına başka dosyalar aktarılır ve o dosyalar üzerinden
işlemler yapılabilir.

Araç çubuğunda bulunan Get Models ile dosyaya farklı modeller aktarılır.

Window > Preferences ile ayarlar kontrol edilir.

View > Toolbars > Video açılır.

File > Export > Animation > Video haline getirir.

File > Export > 2D Graphic

View > Animation > Add Scene > Rename

Açılan scene sekmesine sağ tuş > Screen Manager ile animasyondaki değişiklikler güncellenir.

Add location komutu ile Google Earth’ten alınan bir görüntü aktarılır.Aynı zamanda yapılan çizim bu bağlantı ile google earth'e aktarılabilir.